به نام خدا
خراشیدن سطوح مختلف توسط ناخن در گربه ها، یک رفتار طبیعی یا ناهنجار؟!
خراشیدن سطوح به وسیله ناخن به لحاظ رتبه بندی دومین شکایتی است که توسط سرپرست گربه های خانگی مطرح می گردد1. برای دانستن اینکه آیا این رفتار به طور طبیعی توسط گربه سانان انجام می گیرد یا یک رفتار ناهنجار محسوب می شود خوب است تاریخچه ای از اهلی شدن گربه خانگی بدانیم.
تصویر گربه های مومیایی شده مربوط به 9000 سال قبل-مصر
آنالیز DNA گربه ها نشان می دهد که گربه هزاران سال است که به صورت اهلی شده در کنار انسانها زندگی می کند و ژن گربه های اهلی امروزی تنها به میزان کمی نسبت به اجدادشان تغییر کرده است2.
بنابراین می توان بسیاری از رفتارهای گربه های وحشی که در طبیعت زندگی می کنند را به گربه های اهلی خانگی نیز تعمیم داد.
یکی از رفتارهای طبیعی هر گربه وحشی علامت گذاری محدوده قلمرو زندگی است که این کار را به چند شیوه انجام می دهند که عبارتند از:
1- اسپری کردن ادرار روی برخی سطوح عمودی و بعضا افقی
2- مدفوع کردن خارج از خاک و روی سطوحی که محل عبور و مرور سایر گربه هاست
3- خراشیدن سطوح عمودی و افقی
گربه های اهلی امروزی تمامی رفتارهای تعیین قلمروی فوق الذکر را به ارث برده اند و به جز اسپری کردن ادرار که با عقیم سازی به موقع قابل اصلاح است. سایر موارد را نمی توان از گربه خانگی دور کرد اما می توان با مدیریت صحیح آن را به نحوی جهت دهی کرد که زندگی در کنار این موجودات نیمه اهلی آسان تر شود!
از میان رفتارهای گفته شده خراشیدن سطوح ابعاد پیچیده تری دارد که قصد داریم در این مقاله شما را با آنها آشنا کنیم.
مشخصا پاشیدن ادرار یا مدفوع کردن بر روی سطوح مواردی قابل درک از علامت گذاری هستند اما خراشیدن سطوح به چه صورت می تواند نوعی تعیین قلمرو محسوب شود؟
در این نوع از علامت گذاری گربه علاوه بر ایجاد خراش بر روی سطوح عمودی همچون چوب درختان یا زمین های سخت که سبب باقی ماندن علائم قابل درک توسط سایر گربه ها می شود، بوی به خصوص تولید شده توسط غدد چربی بین انگشتانش را نیز بر روی سطوح بارگذاری می کند که خود حاوی پیامهای بسیاری برای سایر گربه های عبوری در منطقه است.
به طور کلی گربه ها واجد غدد تولید کننده نوعی چربی در برخی نواحی بدن خود هستند که تولیدات این غدد را فرومون می خوانند که وسیله ارتباطی برای گربه ها جهت انتقال پیامهایی ویژه محسوب میشوند؛ که در اینجا غدد Interdigital (بین انگشتان) وظیفه انتقال اطلاعات را بر عهده دارند.
از آنجایی که خراشیدن سطوح تنها روش علامت گذاری قلمرو محسوب نمی شود و شاید برای شما سوال باشد که چطور گربه شما با وجود اینکه تنها گربه ای است که در محدوده خانه شما زندگی می کند باز هم مایل است مبلمان یا فرش خانه را بخراشد، لازم است بدانید که گربه ها حین خراشیدن سطوح عضلات خود را تحت کشش مناسبی قرار می دهند که می تواند نوعی نرمش کششی برای آنها محسوب شود و با این کار خستگی را از عضلات ورزیده خود دور می کنند.
بنابراین این رفتار حتی در گربه های عقیم و تنها نیز دیده می شود.
از آنجایی که این یک تظاهر طبیعی در رفتار گربه شما محسوب می شود چاره ای ندارید جز اینکه به طور مرتب ناخن های گربه خود را کوتاه نمایید که برای انجام این کار لازم است به مراکز دامپزشکی مراجعه کنید و یا نحوه صحیح انجام اینکار در خانه را به درستی آموزش ببینید تا به بافت عروقی ناخن گربه آسیب وارد نشود؛ و در کنار این کار به علت رشد سریع ناخن ها داشتن یک اسکرچر مناسب و قرار دادن آن در محل مناسب و آموزش به گربه برای استفاده از آن می تواند از وارد آمدن آسیب به وسایل منزل جلوگیری به عمل آورد.
شما باید بدانید که تنبیه کردن گربه در چنین مواقعی نمی تواند کارساز باشد و لازم است با مشورت گرفتن از یک متخصص رفتارشناسی روش جایگزین کردن اسکرچر به جای مبل، محل صحیح قرار دادن آن و چگونگی ایجاد عادت استفاده از آن در گربه را آموزش ببینید.
می تونی همین الان وقت مشاوره تخصصی رفتارشناسی بگیری!
دکتر بهاره آقابیگی-دامپزشک