حتما شنیده اید که می گویند خانم ها بهتر است با گربه ها در ارتباط نباشند چرا که نگهداری از گربه می تواند سبب بروز نازایی در آنها شود!
در اینجا به طور علمی به شما اثبات می کنیم که چنین تصوری کاملا نادرست است!
اولین نکته در خصوص این باور غلط بروز “نازایی” در صورت ابتلا به این بیماری می باشد. آنچه در پی آلودگی به این بیماری در فرد ایجاد می شود نازایی نخواهد بود بلکه سقط زودرس جنین است. بنابراین فردی که به هر نحو بیمار شده باشد می تواند پس از درمان در دفعات بعدی بارداری فرزند خود را بدون مشکل بدنیا آورد.
نکته دوم این است که آمارها نشان می دهند درصد ابتلا به این بیماری در پی مصرف گوشت خام یا نیم پز مثل استیک های نیمه پخته بسیار بالاتر از احتمال ابتلا از طریق گربه می باشد.
حال به معرفی این بیماری و عامل بیماری زا می پردازیم:
توکسوپلاسما چیست؟
توکسوپلاسما یک انگل خونی می باشد که ابتلا به آن بیماری توکسوپلاسموز نام دارد.
چرخه زندگی توکسوپلاسما دقیقا همان چیزی است که شما باید بدانید تا متوجه شوید احتمال ابتلا به این بیماری به اندازه احتمال ابتلا به بیماری ریشه کن شده مالاریا در ایران است!
آنچه باعث می شود گربه را ناقل این بیماری بدانند این است که گربه به عنوان یکی از چند میزبان این انگل است. میزبان واسطی که نقش اصلی را در چرخه زندگی انگل دارد موش و سایر حیوانات مثل حیوانات مزرعه می باشند. بنابراین یکی دیگر از راه های آلوده شدن به توکسوپلاسما استفاده از گوشت و فرآورده های گوشتی به صورت خام می باشد. چراکه با پختن غذا این انگل از بین خواهد رفت.
حال تصور می کنیم یک گربه موشی را شکار کرده است و یا گوشت خام مصرف کرده است.
باز هم احتمال آنکه گربه به توکسوپلاسما آلوده شده باشد کم است چون باید دید آیا موشی که شکار کرده است به انگل آلوده بوده یا خیر؛ یا حیوانی که گربه گوشت آن را به صورت خام مصرف کرده است آلودگی داشته یا خیر.
حال تصور می کنیم تمامی این موارد رخ داده است و گربه به انگل توکسوپلاسما آلوده شده است. سوال اینجاست که آیا این انگل به سادگی از گربه به انسان قابل انتقال می باشد ؟!
در پاسخ باید گفت بازهم خیر!
برای اینکه انگل بتواند به مرحله بیماری زایی برسد باید شرایط خاصی را طی کند.
فرض می کنیم گربه شما بیمار شده است و با مدفوعی که شل و اسهال مانند است انگل را دفع می کند. حتی اگر مقدار زیادی از مدفوع را سهواً بخوریم باز هم احتمال ابتلا به انگل به سه دلیل بسیار پایین است:
- گربه آلوده تنها به مدت یک هفته دفع انگل خواهد داشت که این امر احتمال آلودگی سرپرست را به شدت کاهش می دهد.
- انگل توکسوپلاسما لازم است چرخه زندگی خود را به نحوی طی کند تا قابلیت آلوده کردن انسان را داشته باشد. بنابراین می بایست 48 تا 72 ساعت در محیط و خارج از بدن گربه باقی بماند و مراحل مختلف تکاملی را طی کند. و باز هم احتمال باقی ماندن مدفوع در محیط در طی این مدت بسیار کم است و شما به عنوان سرپرست گربه خود حتما ظرف خاک را هر روز از فضولات خالی می کنید.
- حتی در صورتی که به هر نحو پس از طی شدن زمان فوق انگل از طریق دهان وارد بدن انسان شود به علت بالا بودن قدرت ایمنی بدن در یک فرد بالغ به طور حتم سرکوب خواهد شد و اتفاق خوشایند این است که در پی مواجهه با انگل سیستم ایمنی آنتی بادی (پادتن) مناسب برای مقابله با این انگل را می سازد و در مواجهات بعدی به سرعت آن را سرکوب خواهد کرد. درست به همین دلیل گفته می شود انسان هایی که در طول زندگی خود با گربه های زیادی در تماس بوده اند با احتمال بسیار کمتری به بیماری مبتلا می شوند چراکه آنتی بادی کافی در بدن آنها شکل گرفته است.
بنابراین احتمال ابتلای یک خانم بالغ با شرایط نرمال به این بیماری بسیار بسیار کم خواهد بود مگر آنکه به هر دلیل ایمنی بدن او به شدت افت کرده باشد و یا از بیماری های مضعف سیستم ایمنی رنج ببرد و یا به طور مکرر از داروهای کورتونی و سرکوب گر ایمنی که برای درمان برخی سرطان ها یا پیوند اعضا کاربرد دارند استفاده کند.
به طور کلی این بیماری می تواند برای کودکان زیر 5 سال و افراد مسن بالای 70 سال که ایمنی بدنشان بسیار ضعیف تر از افراد عادی است، خطرناک باشد.
به عنوان آخرین نکته لازم است یادآور شویم که در مواجهه با گربه های آزاد زی همچنان نیازی به نگرانی نیست. چراکه همانطور که اشاره کردیم احتمال ابتلای گربه ها به انگل توکسوپلاسما بسیار کم می باشد و اتفاقا از آنجایی که گربه ها در محیط بیرون مدفوع خود را در عمق زیادی از خاک پنهان می کنند احتمال تماس شما با مدفوع آلوده بسیار کمتر خواهد بود.
به منظور حفظ سلامتیتان توصیه می شود از مصرف استیک نیم پزو گوشت و مرغ کبابی که مغز آن هنوز خام است اجتناب کنید، روزانه به طور مرتب خاک گربه خود را از فضولات پاک نمایید و پس از نوازش گربه هایی که در محیط بیرون زندگی می کنند، دستها را با آب و صابون بشویید و از تماس دست آلوده با دهان خودداری نمایید.
دکتر بهاره آقابیگی-دامپزشک